Mô hình diễn đàn trên mạng Internet có lẽ đã quá quen thuộc với cộng đồng người dùng Việt Nam. Tuy nhiên vấn đề văn hóa không phải lúc nào cũng được các thành viên tham gia dành cho sự quan tâm đúng mức. Để quản lý tốt diễn đàn, các ban quản ly (bao gồm Admin và các Moderator) đã phải áp đặt nhiều nội quy khác nhau. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều nội quy được xem như luật bất thành văn và trở thành một khung “văn hóa diễn đàn”. Dưới đây là mười điều mà bất cứ người dùng nào cũng cần phải chú ý khi tham gia các diễn đàn.

1. Giữ gìn hòa khí chung
Tham gia vào một diễn đàn cũng giống như khi bạn hòa nhập vào một cộng đồng mới, một gia đình mới. Hòa khí là điều rất nên giữ. Hầu hết mọi diễn đàn đều rất dị ứng với các cuộc tranh cãi gay gắt và thiếu văn hóa. Do đó, trong mọi trường hợp, bạn nên tránh các ngôn từ mạnh có thể gây hiểu lầm. Kể cả khi cần tranh cãi về một đề tài gì đó – điều rất thường gặp trên các diễn đàn chuyên môn thì cũng cần giữ bình tĩnh trong mọi tình huống và thể hiện quan điểm cá nhân một cách hòa nhã.
Chắc hẳn bạn cũng không muốn ai đó mắng như tát nước vào mặt chứ ?

2. Viết tiếng Việt có dấu, tránh dùng nhiều chữ in hoa và các dấu biểu cảm mạnh.
Nếu như ở ngoài đường bạn nói tiếng Việt thì chẳng có lý do gì khi tham gia các diễn đàn bạn lại dùng tiếng nước ngoài hay gõ tiếng Việt không dấu cả. Hầu hết các diễn đàn hiện tại đều có tích hợp sẵn bộ gõ tiếng Việt và có thể được nhận biết thông qua thanh trạng thái của trình duyệt. Ngay cả với những website không có bộ gõ, bạn cũng có thể
tải Unikey rất nhỏ gọn từ website http://unikey.org và sử dụng ngay lập tức không cần cài đặt. Việc đọc một đoạn văn bản dài dằng dặc không dấu có thể gây bực mình ngay cả với những người dùng dễ tính nhất. Những yếu tố như viết toàn bộ bài bằng chữ in hoa hay dùng các dấu biểu cảm ? và ! một cách lộn xộn cũng hết sức phản cảm.

3. Không để hình ảnh quá cỡ
Hầu hết các trang web nói chung và diễn đàn nói riêng đều được thiết kế tối ưu cho mức phân giải trung bình của màn hình là 1024x768. Trong khi đó hình ảnh chụp ra từ các loại máy ảnh và điện thoại hiện tại thường có kích thước lớn hơn rất nhiều. Máy ảnh 1.3 Mpx đã có thể chụp hình 1600x1200. Khi đưa hình ảnh này vào các diễn đàn, nó sẽ làm hỏng layout và khiến các khung nội dung giãn ra nhìn rất khó chịu. Thêm vào đó, người xem sẽ phải cuộn ngang để xem cho hết hình rất phiền toái. Mặc dù một số diễn đàn có cơ chế tự thay đổi cỡ ảnh nhưng nhìn chung bạn nên điều chỉnh kích thước ảnh cho phù hợp (thường ở mức 800x600) trước khi đưa lên. Việc thu nhỏ hình sẵn cũng giúp tiết kiệm băng thông cho máy bạn đồng thời hạn chế việc vượt quá giới hạn dung lượng hình ảnh mà nhiều diễn đàn quy định (ví dụ như 500KB cho tập tin JPG).

4. Luôn đặt tiêu đề rõ ràng
Điều này đặc biệt quan trọng đối với các diễn đàn có tính chuyên môn như về máy tính, điện thoại di động… hay diễn đàn có dính tới mua bán rao vặt. Những tiêu đề dạng như: “giúp em với”, hay “cứu cứu !!!” sẽ thường bị spam lộn xộn nhiều hơn và những người thực sự muốn giúp bạn sẽ chẳng biết có nên vào xem điều bạn nói hay không nếu chỉ nhìn thoáng qua tiêu đề. Đối với khu vực mua bán, việc sử dụng kiểu đặt tên thông dụng như “HN (hay HCM, HP, ĐN) – cần bán… “ sẽ giúp bạn nhanh xử lý được món hàng hơn là bán nghĩ đấy !.

5. Giữ cho chữ kí (Signature) không chiếm nhiều diện tích
Một trong những “vấn nạn” mà các quản trị diễn đàn cũng như người xem khó chịu đó là các chữ kí ở dưới mỗi bài post quá dài. Đôi khi những thành viên vô ý tứ thậm chí có chữ kí dài hơn cả nội dung bài viết – chưa kể đến nhưng thứ khác như quảng cáo bán hàng, các hình ảnh lộn xộn. Hiện tại, hầu hết các diễn đàn trong nước đều giới hạn chữ kí chỉ từ 5-7 dòng với số kĩ tự khoảng 200-300. Nhưng dù thế nào thì chữ kí thể hiện chính bản thân, hãy đừng để người khác phải hiểu xấu về mình, bạn nhé !

6. Đăng bài mới đúng nơi quy định và không đăng nhiều bài giống nhau.
Mỗi diễn đàn đều có những khu vực phân chia nội dung nhất định. Việc bạn đăng bài vào đúng nơi không chỉ giúp cho diễn đàn trở nên gọn gàng hơn mà những thắc mắc của bạn cũng sẽ được giải đáp nhanh chóng hơn (do đặt đúng khu vực chuyên). Ngoài ra, việc đặt bài sai chỗ hoặc đăng nhiều bài cùng một nội dung cũng có thể khiến ban quản trị để mắt tới bạn và liệt bạn vào dạng “cá biệt” vì spam đấy.

7. Hạn chế đưa liên kết trực tiếp chéo giữa các diễn đàn
Cũng giống như việc bạn uống Pepsi giữa một đại lý Cocacola, việc đưa liên kết từ các diễn đàn khác vào diễn đàn mình đang xem cũng là điều nên hạn chế. Mặc dù không ai cấm đoán điều này nhưng bạn nên hạn chế tối đa điều này. Nếu muốn trích dẫn một nội dung gì đó, bạn có thể copy/paste và ghi rõ nguồn gốc là được.

8. Tôn trọng quyền sở hữu nội dung
Điều này đặc biệt quan trọng với những diễn đàn có thư viện cơ sở dữ liệu riêng về một chuyên đề nào đó. Như một nguyên tắc bất thành văn: những nội dung thành viên đưa lên diễn đàn nào sẽ là một dạng tài sản ảo của diễn đàn đó. Chính vì thế bạn nên tôn trọng quyền sở hữu này và đưa đầy đủ nguồn gốc thông tin khi muốn trích dẫn sử dụng cho mục đích riêng.

9. Không câu bài cho mục đích riêng
Một số diễn đàn yêu cầu thành viên phải có một số lượng bài đăng nhất định mới có thể truy cập tới những nội dung hạn chế (ví dụ như các bài viết hấp dẫn hoặc hình ảnh hiếm…). Mặc dù bạn có thể spam một loạt bài viết để có đủ quyền truy cập vào những nội dung này nhưng điều này sẽ chỉ khiến nick bạn bị xóa ngay sau đó. Khi muốn có nội dung mình cần, việc giữ ổn định cho diễn đàn mà bạn lấy thông tin cũng có thể coi như một cách thể hiện sự cám ơn. Trong trường hợp cần gấp nội dung, bạn có thể liên hệ trực tiếp ban quản trị thông qua tin nhắn tức thời hoặc tin nhắn cá nhân (PM). Chắc chắn chẳng quản trị nào nỡ từ chối bạn nếu họ không có lý do đặc biệt nào đó.

10. Tôn trọng ban quản trị:
Mặc dù chỉ có chức danh “ảo” nhưng thực tế các thành viên trong ban quản trị luôn cần nhận được sự tôn trọng và hỗ trợ từ phía thành viên để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Thông thường, các “admin” và “mod” đều làm công việc quản lý nội dung diễn đàn một cách tự nguyện và không nhận được bất cứ khoản thù lao hay quyền lợi đặc biệt nào. Mong muốn của họ khi chủ yếu là phát triển diễn đàn lên một tầm cao mới, tạo ra một sân chơi tốt hơn cho các thành viên tham gia. Do đó, kể cả khi có xích mích gì đó riêng tư thì tốt nhất nên tìm cách biểu lộ lịch sự nhất có thể, bạn nhé.

Ngoài những điều đã nêu trên đây, bản thân mỗi diễn đàn đều có những nội quy riêng tùy theo đặc thù và bạn – với tư cách thành viên tham gia nên dành chút thời gian để tham khảo. Chỉ một chút để ý của mỗi người sẽ giúp cho cộng đồng trực tuyến Việt ngày càng tốt đẹp và phát triển mạnh mẽ hơn.